زغال فشرده چیست؟

زغال فشرده یا زغال قالبی، رایج ترین نوع بریکت سوختی است که با گرد زغال چوب ساخته می‌شود .

برای ساختن این ماده، زغال چوب را آسیاب می‌کنند و گرد به دست آمده را با گونه‌ای چسب که معمولا چسب طبیعی است به همراه برخی افزودنی‌های دیگر درهم می آمیزند، سپس مخلوط به دست آمده را تحت فشار و گرما قرار داده و به شکل‌های گوناگون (معمولا چهارگوش یا استوانه‌ای و یا تخم مرغی) قالب گیری می‌کنند. درازا و پهنای این بریکت‌ها معمولا بین ۱۰ تا ۲۰ سانتیمتر است .

افزودنی‌هایی که ممکن است برای ساخت زغال فشرده به کار رود شامل آهک، گرد زغال، بوره، نیترات سدیم ( کاتالیزور )، پارافین و خاک اره است.

مواد اولیه مورد نیاز برای تهیه زغال فشرده

بریکت پوسته نارگیل، خاک اره، تراشه چوب، تراشه چوب خیزران، پوست درخت، پوسته شاه بلوط، ساقه پنبه، ساقه کنجد، ساقه ذرت، ساقه آفتابگردان، سویا ساقه، پوسته برنج، باگاس نیشکر، چوب بلال ذرت، و غیره میباشد ولی در ایران اکثرا از خاک اره و تراشه چوب استفاده میشه که باید این مواد کوچکتر از ۵ میلیمتر باشند و دارای حداقل ۱۰% رطوبت باشند.

صنعت تولید زغال فشرده از خاک اره و ضایعات چوب به عنوان مواد اولیه بهره می برد. این مواد که به صورت صنعتی و عمومی مصارف دیگری ندارد، تا پیش از پیدایش صنعت زغال فشرده در کشور به عنوان ضایعات شناخته شده و غالبا سوزانده می شدند.

اما با ورود صنعت به عرصه تولید زغال، این مواد اولیه با هزینه ای بسیار کم به کار گرفته شد و ارزش افزوده بسیار خوبی را ایجاد کرد. این مواد غالبا توسط کارگاه ها و صنایع مرتبط با چوب تولید و عرضه می گردد.

اما نباید فراموش کرد که هر ضایعات چوبی را نمی توان به عنوان مواد اولیه تولید زغال فشرده به کار گرفت. برای مثال ضایعات حاصل از نئوپان و ام دی اف از ضایعاتی است که دراین صنعت کاربردی ندارد.

دلیل این عدم کاربرد را می توان در وجود چسب و مواد افزودنی است که در ساخت این نوع از تخته ها به کاررفته و موجب پایین آمدن کیفیت زغال فشرده نهایی می گردد.

موارد اشاره شد در فوق تنها یکی از نکات تهیه مواد اولیه برای این صنعت است.  برای دسترسی به مواد اولیه مرغوب و در عین حال با قیمتی معقول، باید نکات بسیاری را رعایت کرد.

مواد اولیه می تواند در گام نخست به صورت مستقیم در کیفیت محصول تولیدی در کارگاه شما تاثیر گذاشته و در گام بعد متغیری بسیار تعیین کننده در میزان فروش شما باشد. پس در تامین مواد اولیه زغال فشرده دقت کافی را داشته باشید.

بریکت زغال فشرده

هنگام تولید زغال فشرده زمانی که مواد اولیه را داخل دستگاه اکسترودر قرار می دهیم ماده ای بنام بریکت خام از دستگاه تولید میشود که باید این مواد را داخل کوره های مخصوص زغال فشرده قرار دهیم تا در فشار و حرارت بالا به زغال فشرده تبدیل شود.

دستگاه زغال فشرده

دستگاه زغال فشرده :دستگاه ذغال پرسی-فشرده یا همان اکسترودر قادر است در یک ساعت ۱۵۰ الی ۲۰۰ کیلوگرم ذغال خام تولید کند این خط تولید با ضایعات چوب که همان خاک اره و خاک ذغال کار میکند و چون مواد اولیه این دستگاه تقریبا ارزان است و محصول بدست امده بسیار گرانتر از مواد اولیه میباشد می توان سود زیادی از این کار بدست اورد.

روش های مختلف تولید زغال فشرده

روش های تولید زغال فشرده : روش سنتی، روش مکانیزه

۱) روش سنتی:  در روش سنتی چوب را داخل کوره دربسته قرار می دهند و سپس آتش می زنند و پس از تبدیل شدن به زغال، آنها را جمع آوری و مصرف می کنند.

۲) روش مکانیزه: برای تهیه زغال چوب فشرده از خاک اره، ابتدا خاک اره و دیگر پسماندهای چوبی کارخانجات دانه بندی شده، سپس وارد دستگاه فشرده سازی (اکسترودر) می شوند. به دلیل فشار بسیار زیاد اعمال شده در این فرآیند، ذرات خاک اره و پودر چوب بدون نیاز به هیچ نوع ماده افزودنی و عامل چسباننده، بخوبی به همدیگر می چسبند و به این ترتیب خاک اره پس از فشرده شدن به شکل استوانه یا چهارگوش یا مستطیلی به قطعات کوچکتر و مجزایی تقسیم می شود.

مزایای زغال فشرده

برخی مزایای محصول زغال فشرده به شرح ذیل میباشد :

• بدون استفاده از مواد شیمیایی
• بدون بوی بد و گاز
• بدون جرقه و بدون سردرد
• بدون صمغ
• با خاکستر بسیار کم
• دارای حرارت بالا
• زمان سوخت بالا

ویژگی های زغال فشرده

• با استفاده بهینه از ضایعات می توان خود ضایعات را تبدیل به یک ماده ارزشمند کرد و زغال تولید کرد و دیگر نیازی به بریدن درختان نباشد تا محیط زیست به خطر بیفتد.
•  سطح انرژی بالایی را تولید می کند. میزان کربن زغال فشرده حدود ۸۰ درصد می باشد که ارزش انرژی ۷۵۰۰ الی ۸۰۰۰ کیلو کالری در هر کیلوگرم دارد درحالی که میزان کربن زغال معمولی کمتر است و ارزش انرژی آم ۶۵۰۰ کیلو کالری در هر کیلوگرم می باشد.
•  پاک و بهداشتی برای محیط زیست می باشد. سوخنن زغال فشرده بدون تولید هرگونه دود می باشد. هم چنین اگر زغال فشرده به طور طبیعی بسوزد میزان خاکستر کم و در حدود ۳ الی ۶ درصد تولید می کند.
• ساختار و شکل منطقی و استفاده از آن آسان می باشد. زغال فشرده دارای طول و اندازه یکدست می باشد و ساختار مستحکمی دارد که استفاده و سوزاندن آن را آسان می کند.
• این زغال دارای حرارت بالایی بوده دود نمی کند و کمترین وزن را به عنوان سوخت دارد.
•  زغال فشرده دارای مواد شیمیایی و سمی نمی باشد و هم چنین خود زغال فشرده بی بو است و سوختن آن باعث ایجاد آلودگی نمی شود. زغال هایی که دمای کمی برای سوختن آن ها لازم است ، بافت ناپایدار، میزان کربن کم، استحکام ضعیف دارند و اساسا در صنایع و کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند و نه بیشتر.

زغال هایی که به دمای معمولی برای سوختن نیاز دارند از بافت بهتری نسبت به زغال های معمولی برخوردارند، میزان کربن آن ها بیشتر است. معمولا برای پختن کباب و هم چنین صنایع و کشاورزی استفاده می شود.

انواع دستگاه ها در مراحل تولید زغال فشرده

۱- دستگاه اکسترودر یا فشرده ساز: این سیستم در دستگاه زغال ساز با موتوری با سرعت ۲۵ و ۳۰ اسب بخار فعالیت می کند و قادر به این کار است که در دمای ۴۰۰ درجه در هر ساعت ۲۵۰-۳۰۰ کیلوگرم بریکت زغال در دستگاه زغال ساز تولید کنند. این دستگاه از قطعاتی مانند شاسی، فولی ها، گیر بکس شکل گرفته است.

۲- دستگاه الک یا سرند : این سیستم برای الک کردن خاک اره در دستگاه زغال ساز استفاده می شود.

۳- دستگاه خردکن: برای خرد کردن خاک زغال، پوست گردو و… در دستگاه زغال ساز استفاده می شود.

۴- دستگاه خشک کن یا مشعل: که مشمول یک انبار حرارتی و یک لوله بیست متری است، که رطوبت خاک اره را در دستگاه زغال ساز کاهش می دهد، از آن استفاده می کنند.

۵- دستگاه مکنده توربینی: این سیستم خاک اره را از قسمت خشک کن به قسمت سیکولن در دستگاه زغال ساز با مکش می فرستد.

۶- دستگاه سیلکون گریز از مرکز: خاک اره که در این قسمت از دستگاه زغال ساز قرار دارد از مرکز دور می شود و به سمت دستگاه اکسترودر فرستاده می شود و مرحله فشرده شدن روی آن قرار انجام می شود.

 

زغال فشرده به دلیل ماندگاری بالای آن و نوع احتراق خوبی که دارد بیشتر در کبابی ها و رستوران ها و قهوه خانه ها و مصارف خانگی استفاده میگردد. البته به عنوان سوخت حرارتی نیز در تعدادی از کارخانه ها استفاده میشود .

سود و درآمد حاصل از زغال فشرده

همانطور که میدانید فروش زغال فشرده امروزه جز شغل های پر درآمد کشور محسوب میشود و افراد زیادی نیزدر این زمینه فعالیت دارند . علت محبوب بودن تولیدزغال این است که :  مواد اولیه ی مورد نیاز به وفور یافت میشود  برای شروع کار ،به سرمایه ی اولیه ی کمی نیاز داریم ، سود حاصل از این کار بسیار بالا میباشد.راه اندازی خط تولید زغال برای افرد جویای کار بسیار مناسب است.